Ο πρώτος τελικός Κυπέλλου (1939)

Σαν σήμερα στις 28/5/1939, ο ΠΑΟΚ αντιμετώπισε στο γήπεδο της Λεωφόρου Αλεξάνδρας την ΑΕΚ, στον πρώτο τελικό κυπέλλου της ιστορίας του, στην τρίτη μόλις σεζόν του θεσμού του κυπέλλου Ελλάδος, της περιόδου 1938-1939...

Ο ΠΑΟΚ στην τρίτη σεζόν διεξαγωγής του κυπέλλου Ελλάδος πήρε το εισιτήριο για τον τελικό της διοργάνωσης.

Στους προηγούμενους δύο, την περίοδο 1931-32 είχε αποκλειστεί στα ημιτελικά από την ΑΕΚ, ενώ την επόμενη σεζόν (1932-33) έμεινε εκτός στους "16" από τον Ηρακλή στη Θεσσαλονίκη. 

Από το 1933 μέχρι το 1938 δεν έγιναν αγώνες για το κύπελλο και το 1938-39 που επέστρεψε ο θεσμός, ο Δικέφαλος συμμετείχε στην τελική φάση*...

Στην φάση των 16 άφησε εκτός την Ελλάς Φλωρίνης με 1-6.

 

Στον προημιτελικό απέκλεισε τον Ηρακλή με 3-2.

 

Στον ημιτελικό διέλυσε τον πρωταθλητή Πειραιά Εθνικό, με το επιβλητικό 4-0 στην Θεσσαλονίκη, όπου πήρε και την πρόκριση για τον τελικό, εκείνο το απόγευμα της Κυριακής της 14ης Μαΐου 1939.

Η ομάδα του ΠΑΟΚ που αγωνίστηκε στον ημιτελικό του κυπέλλου, με τον Εθνικό στις 14.05.1939. Από αριστερά όρθιοι: Ιωαννίδης, Κρίτας, Πανίδης, Μποσταντζόγλου, Γεωργίου, Βασιλειάδης (Γλάρος), Καλογιάννης (Ξούρας), Κοντόπουλος. Kαθιστοί: Βατίκης, Σωτηριάδης και Αρβανίτης (Γούλιος).

Στον δεύτερο ημιτελικό υπήρξε διακοπή πριν το ημίχρονο διότι ο ποδοσφαιριστής του Ολυμπιακού, Ράγγος δεν δέχθηκε την απόφαση του διαιτητή για να αποχωρήσει από τον αγωνιστικό χώρο μετά το χτύπημα στον Μαρόπουλο της ΑΕΚ και έτσι η αναμέτρηση δεν συνεχίστηκε.

Οι διαβουλεύσεις δεν κατέληξαν κάπου, έτσι δεν επαναλήφθηκε η αναμέτρηση και οι Κιτρινόμαυροι πήραν το εισιτήριο για τον τελικό.

Ο Τελικός

Ο ΠΑΟΚ ταξίδεψε στην Αθήνα για τον πρώτο τελικό Κυπέλλου στην ιστορία του, έχοντας στο πλευρό του περισσότερους από 2.000 οπαδούς του και αρκετή αισιοδοξία για την κατάκτηση του τροπαίου.

Η ΑΕΚ ήταν η αντίπαλος του για το τρόπαιο σε μια αναμέτρηση που έγινε σαν σήμερα το απόγευμα Κυριακή 28 Μαΐου του 1939 στο γήπεδο της Λεωφόρου Αλεξάνδρας παρουσία του πρώην Δημάρχου Αθηναίων και τότε υπουργού Διοικήσεως Πρωτευούσης, Κώστα Κοτζιά, που έκανε και την απονομή.

Σε ένα παιχνίδι που θεωρήθηκε από τον τύπο της εποχής ως ένα από τα καλύτερα και συναρπαστικότερα της περιόδου, τελικά η ΑΕΚ επικράτησε με 2-1 και κατέκτησε το κύπελλο, αποδίδοντας μάλιστα την νίκη της στην "τύχη" γιατί δεν ήταν καλύτερη του ΠΑΟΚ αλλά και στον διαιτητή που ακύρωσε γκολ του ΠΑΟΚ.  

Το γεγονός ότι κορυφαίοι του γηπέδου μνημονεύονται οι αμυντικοί της Γάσπαρης, Σέλτσικας και ο τερματοφύλακάς της Ρίμπας, δείχνει ότι ο ΠΑΟΚ ήταν εκείνος που υπερείχε και αναζητούσε περισσότερο το γκολ. Μάλιστα ο τύπος της εποχής, γράφει πως ο ΠΑΟΚ ήταν πολύ καλύτερος στα μεγαλύτερα διαστήματα του παιχνιδιού και θα είχε νικήσει αν δεν ήταν αυτοί οι τρεις παίκτες σε πολύ καλή και τυχερή μέρα. 

(Διαβάστε την λεζάντα της παρακάτω φωτογραφίας, από την εφημερίδα Αθλητισμός της 31/5/1939).

Το ματς ξεκίνησε με τους καλύτερους οιωνούς για τον ΠΑΟΚ, με τους παίκτες του, να πιέζουν στο ξεκίνημα του παιχνιδιού. Οι επιθετικοί του, με κύριο εκφραστή τον εκπληκτικό και σε αυτό το παιχνίδι Ιωαννίδη, με γρήγορους συνδυασμούς δημιουργούσαν αναστάτωση στους αμυντικούς της ΑΕΚ, Γάσπαρη και Σέλτσικα, που έδιωχναν την μπάλα  απεγνωσμένα.

Στο 18', ήταν η σειρά της ΑΕΚ και σε μια αντεπίθεσή της, ο Μαρόπουλος έπιασε δυνατό σουτ  στην γωνία του Σωτηριάδη, που πλόνζαρε εντυπωσιακά και απόκρουσε την μπάλα, αποσπώντας το χειροκρότημα του γηπέδου.

Στο 20', η ΑΕΚ κέρδισε φάουλ έξω από την περιοχή, που χτύπησε ο Γάσπαρης και έστειλε την μπάλα στο οριζόντιο δοκάρι του Σωτηριάδη.

Στο 25΄, οι επιθετικοί του ΠΑΟΚ βρέθηκαν ξανά μπροστά στην εστία της ΑΕΚ. Ο Καλογιάννης έπιασε πολύ δυνατό σουτ και ενώ η μπάλα πέρασε πάνω από το κεφάλι του  τερματοφύλακα της ΑΕΚ Ρίμπα και κατευθυνόταν στα δίχτυα, πετάχτηκε και την έδιωξε  ο Μάγειρας την τελευταία στιγμή πριν μπει γκολ.

Από αυτό το σημείο και για τα επόμενα 8 λεπτά, ο ΠΑΟΚ ξεκίνησε να πιέζει ξανά με αλλεπάλληλες επιθέσεις.

Στο 32', σε μια από αυτές από δεξιά, σε σέντρα του Γλάρου κατευθείαν προς την εστία της ΑΕΚ, ο Ιωαννίδης με κεφαλιά άνοιξε το σκορ για τον ΠΑΟΚ.

Μετά το γκολ του ΠΑΟΚ, η ΑΕΚ προσπάθησε για την ισοφάριση χωρίς να τα καταφέρει σε κάποια δική της φάση, όταν η τύχη την ευννόησε 4 λεπτά πριν την λήξη του ημιχρόνου.

Στο 41', σε μια αντεπιθέσή της, ο Βατίκης έδιωξε την μπάλα με δυνατό σουτ, που όμως  χτύπησε τυχαία στο πόδι του Χατζησταυρίδη της ΑΕΚ και κατέληξε στα δίχτυα του Σωτηριάδη. Ο ΠΑΟΚ ισοφαρίστηκε από μία πραγματικά άτυχη στιγμή.

Με το σκορ στο 1-1, τελείωσε το Α' ημίχρονο.

Στο Β' ημίχρονο, ο ΠΑΟΚ μπήκε ξανά δυνατά αναλαμβάνοντας την πρωτοβουλία των κινήσεων στον αγώνα.

Στο 49'. σε χτύπημα φάουλ του ΠΑΟΚ έξω από την περιοχή, ο Βατίκης έστειλε την μπάλα άουτ.

Στο 50', ο Μαννέτας, έκανε επικίνδυνη σέντρα προς το κέντρο της εστίας του ΠΑΟΚ, με τον Σωτηριάδη να αποκρούει  πλονζάρωντας.

Στο 53', σε κατοχή της μπάλας από την ΑΕΚ, ο Κοντούλης επιχείρησε ψηλό μακρυνό σουτ που έδιωξε με την γροθιά του ο Σωτηριάδης.

Στο 57', σε χτύπημα φάουλ του ΠΑΟΚ έξω από την περιοχή, ο Καλογιάννης έστειλε την μπάλα άουτ.

Στο 60', γκολ για τον ΠΑΟΚ που ακυρώνεται. Ο Ιωαννίδης, άνοιξε στον κενό χώρο στον Κουκουλά, που με πλάγιο διαγώνιο σουτ έστειλε την μπάλα στα δίχτυα. Το γκολ ακυρώθηκε  ως οφσάιντ... από τον διαιτητή Χατζόπουλο.

Στο 63', νέο φάουλ για τον ΠΑΟΚ έξω από την περιοχή, ο Καλογιάννης σέντραρε και ο Ιωαννίδης έπιασε κεφαλιά που απόκρουσε ο Ρίμπας.

Στο 64', ο ΠΑΟΚ χάνει νέα ευκαιρία με τον Κουκουλά να σουτάρει και τον Ρίμπα να πλονζάρει για να διώξει την μπάλα.

Στο 67' και στο 68' χάνονται διαδοχικά δύο ακόμα πολύ καλές ευκαιρίες για τον ΠΑΟΚ, να προηγηθεί ξανά στο σκορ. 

Από το σημείο εκείνο η ΑΕΚ άρχισε να υπερέχει ελαφρά χωρίς να είναι πολύ επικίνδυνη με 2 σουτ των Τζανετή και Μαρόπουλου να φεύγουν άουτ.

Στο 73', η δεύτερη άτυχη στιγμή στο δεύτερο γκολ της ΑΕΚ. Σε αντεπίθεσή της, ο Βασιλείου πάσσαρε στον Χατζησταυρίδη που εξαπέλυσε πολύ δυνατό σουτ στην γωνία του Σωτηριάδη, ο οποίος όμως στάθηκε άτυχος, γιατί αφού απόκρουσε με θαυμάσιο πλονζόν, η μπάλα βρέθηκε στα πόδια του Μαννέτα που την έστειλε στα δίχτυα του ΠΑΟΚ. 

Μετά από λίγο ο Σωτηριάδης απόκρουσε με θεαματικό πλονζόν, δυνατό σουτ του Μαρόπουλου.

Στο τελευταίο πεντάλεπτο του παιχνιδιού, οι παίκτες του ΠΑΟΚ τα έδωσαν όλα, καταβάλλοντας ηρωική προσπάθεια για την ισοφάριση.

Στο 87', ο Καλογιάννης πέρασε το κέντρο με ταχύτητα, πάσσαρε υπέροχα στον Ιωαννίδη, που εξαπέλυσε ένα πολύ δυνατό σουτ (μια πραγματική βολίδα, όπως γράφει ο τύπος της εποχής) με την μπάλα όμως να περνάει άουτ.

Αυτή ήταν και η τελευταία σημαντική φάση του παιχνιδιού, καθώς μετά από λίγο, ο Χατζόπουλος σφύριξε την λήξη του δραμματικού αλλά και άτυχου για τον ΠΑΟΚ, τελικού.

Από τον ΠΑΟΚ διακρίθηκαν ιδιαίτερα οι Σωτηριάδης, Ιωαννίδης, Καλογιάννης και Γλάρος και από την ΑΕΚ ο τερματοφύλακάς της, Ρίμπας και οι αμυντικοί Γάσπαρης και Σέλτσικας.

Η φωτογραφία (αρχική εικόνα) που απεικονίζει τους ποδοσφαιριστές των δύο ομάδων να ποζάρουν αγκαλιασμένοι πριν την έναρξη της αναμέτρησης, είναι απλώς μια ακόμη επιβεβαίωση για το πόσο διαφορετική ήταν εκείνη η εποχή..

Μαζί με τον διαιτητή του τελικού, Χατζόπουλο, μαζί του ήταν οι «κριτές γραμμών», όπως αποκαλούσαν τότε τους βοηθούς,  Τζίτζης και Πασαλάρης.

Τα στοιχεία του τελικού

Κυριακή 28 Μαΐου 1939 (5 μ.μ)

ΑΕΚ - ΠΑΟΚ: 2 – 1

Γήπεδο: Λεωφόρος Αλεξάνδρας

Διαιτητής: Σταύρος Χατζόπουλος

Σκόρερς: 31′ Ιωαννίδης (ΠΑΟΚ) 43′ Χατζησταυρίδης (ΑΕΚ), 73′ Μαννέτας (ΑΕΚ).

ΑΕΚ: Ρίμπας, Γάσπαρης, Σέλτσικας, Καπάνταης, Κοντούλης, Μάγειρας, Βασιλείου, Αλέκος Χατζησταυρίδης, Τρύφων Τζανετής, Κλεάνθης Μαρόπουλος, Μαννέτας.

ΠΑΟΚ: Σωτηριάδης, Βατίκης, Γούλιος, Κοντόπουλος, Μποσταντζόγλου, Πανίδης, Γλάρος, Κρίτας, Ιωαννίδης, Καλογιάννης, Κουκουλάς.

Παρακάτω το πλήρες ρεπορταζ του τελικού της εφημερίδας "ΜΑΚΕΔΟΝΙΑ" που εκδόθηκε 2 μέρες αργοτερα στις 30/5/1939. 

(Τα αρχεία είναι επεξεργασμένα από τις Ασπρόμαυρες Ιστορίες, για να μπορείτε να τα διαβάσετε εύκολα).

Και τώρα BONUS από την σελίδα μας, προς όλους τους αναγνώστες μας...  Τα "Επικά Ευτράπελα" και αυτές οι "ξεδιάντροποι μέθοδοι" του Ολυμπιακού, προφανώς έχουν ξεκινήσει από την ίδρυση του σωματείου, δεν εξηγείται διαφορετικά. Καθώς θα διαβάζετε το παρακάτω αρχείο, απλά θα καταλάβετε πως τελικά... μάλλον είναι μέρος του DNA τους, μιάς και μιλάμε για τον "Μάη του 1939".

Να σημειωθεί πως το παρακάτω αρχείο κοσμούσε το πρωτοσέλιδο της εφημερίδας "Αθλητισμός" της  31/5/1939.

Διαβάστε προσεκτικά ειδικά αυτά με την πορτοκαλί σκιαγράφηση... και αν μπορείτε... κρατηθείτε να μην γελάσετε...

Φυσικά κάτι τέτοιο δεν έγινε ποτέ...

Διαβάστε για την πρώτη μεγάλη ΠΑΟΚτσήδικη εκδρομή στην Αθήνα ΕΔΩ.

* Στην διοργάνωση του κυπέλλου Ελλάδος της περιόδου 1938-1939 μετείχαν συνολικά 73 σύλλογοι, ενώ μέχρι την φάση των 16 η κλήρωση γινόταν με τοπικά κριτήρια. Οι αγώνες της προκριματικής φάσης ξεκίνησαν στις 26 Οκτωβρίου 1938, ενώ η τελική φάση με τη συμμετοχή και των ισχυρών ξεκίνησε στις 19 Φεβρουαρίου 1939. 

Η διοργάνωση ολοκληρώθηκε στις 28 Μαΐου 1939 με τη διεξαγωγή του τελικού. Για τη διευκόλυνση των επαρχιακών σωματείων η ΕΠΟ ανέλαβε τα έξοδα μετακίνησης.

* Στην τελική φάση των 16, προκρίθηκαν χωρίς αγώνες οι 8 «ισχυρές» ομάδες των μεγάλων πόλεων (ΑΕΚ, Παναθηναϊκός, Απόλλων Αθηνών, Ολυμπιακός Πειραιώς, Εθνικός Πειραιώς, ΠΑΟΚ, Άρης και Ηρακλής Θεσσαλονίκης), οι οποίες τιθέμενες επικεφαλής αντιμετώπισαν τις υπόλοιπες 8 που έφτασαν στην πρόκριση από τους κατά τόπους προκριματικούς γύρους, με αποτέλεσμα να προκριθούν στα προημιτελικά όλοι οι «ισχυροί».

* Το Κύπελλο της διοργάνωσης αθλοθέτησε ο υπουργός-διοικητής πρωτευούσης Κώστας Κοτζιάς. Ο ίδιος αθλοθέτησε οκτώ κύπελλα για τις οκτώ νικήτριες ομάδες της προκριματικής φάσης των ισάριθμων περιφερειών.